خیلی موقع ها دانستن عوامل اصلی ابتلاء به سرماخوردگی، مهمترین علائم سرماخوردگی بزرگسالان، تفاوت علائم آنفلوانزا با سرماخوردگی و حساسیت فصلی، بهترین روش درمان سرماخوردگی بزرگسالان، علل سرماخوردگی کودکان، روشهای خانگی درمان سرماخوردگی کودکان، دمنوشها و تغذیه مناسب برای این عارضه مهم است که در ذیل می خوانید.
سرماخوردگی در حقیقت نوعی بیماری تنفسی است که به قسمت فوقانی دستگاه تنفسی مربوط میشود و ویروسها عامل اصلی ابتلاء به آن هستند. بزرگسالان بهطور میانگین دو تا سه بار و کودکان به طور متوسط شش تا هشت بار در در سال سرما میخورند. در هر دوره، سرماخوردگی حدود ۱۴ روز طول میکشد.
ویروس سرماخوردگی در زمان ورود به بدن ما بر قسمتهای خاصی از بدن ما تأثیر میگذارد. ویروسها بیشتر روی مجاری و دستگاه تنفسی تأثیر میگذارند. علائم معمول سرماخوردگی عبارتند از: احتقان بینی، آبریزش از بینی و عطسه، هم گاهی در روزهای اول سرماخوردگی گلودرد ظاهر میشود و به سرعت از بین میرود. گاهی درد در نقاط مختلف بدن هم در افراد مبتلا ظاهر میشوند. بیشتر سرماخوردگیها در مدت سه تا هفت روز بهبود مییابند.
مهمترین علائم سرماخوردگی بزرگسالان
شایعترین علائم سرماخوردگی، گرفتگی و آبریزش بینی، عطسه و سرفه است. گلودرد هم یکی دیگر از علائم سرماخوردگی است که ممکن است در چند روز اول سرماخوردگی وجود داشته باشد، اما بهسرعت حل میشود. سرماخوردگی با بسیاری از بیماریهای دیگر علائم مشابهی دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
تفاوت علائم آنفلوانزا با سرماخوردگی
این بیماریها علائم مشترکی با سرماخوردگی دارند که ممکن است با سرماخوردگی اشتباه گرفته شوند.
تفاوت علائم آنفلوانزا و سرماخوردگی: آنفلوانزا علائمی بسیار شبیه سرماخوردگی دارد، اما تفاوت اصلی علائم آن با سرماخوردگی این است که شروع آنفلوانزا برقآسا و سریع بوده و همراه با تب بالا، کاهش شدید اشتها، لرز، ضعف شدید، درد بدن و مشکل در نفس کشیدن است. در مقابل، علائم سرماخوردگیِ ساده خفیفتر بوده و معمولاً با عطسه و گرفتگی بینی همراه است. (لرز و درد شدید ندارد.) در هر دو مورد ممکن است سرفه، سردرد و گلودرد وجود داشته باشد.
تفاوت علائم سرماخوردگی با حساسیت فصلی
حساسیت فصلی که با نامهای «رینیت آلرژیک» و «تب یونجه» هم شناخته میشود، نوعی التهاب در مجاری تنفسی فوقانی و بینی است. آن دسته از علائم که باعث شباهت این بیماری به سرماخوردگی میشود عطسه، آبریزش و گرفتگی بینی هستند. اما خارش چشم، حلق و بینی، قرمزی چشم و سرفههای طولانی معمولاً به دلیل حساسیت اتفاق میافتد. علاوه بر این، سرماخوردگی به طور کلی در فصول سرد اتفاق میافتد، اما حساسیت فصلی در تمام فصول میتواند اتفاق بیفتند.
بهترین روش درمان سرماخوردگی بزرگسالان
همانطور که اشاره کردیم منشأ اصلی این بیماری، ویروس است. بنابراین بهترین درمان سرماخوردگی عبارت است از: نوشیدن مایعات فراوان و استراحت. این را به صراحت به شما میگوئیم که هیچ درمان بخصوصی برای سرماخوردگی ویروسی وجود ندارد و بیشتر درمانهایی هم که وجود دارند تنها بعضی از علائم سرماخوردگی را از بین میبرند، اما نمیتوانند دورهی بیماری را کوتاه یا آن را درمان کنند. آنتیبیوتیکها بههیچوجه راه درمان سرماخوردگی ویروسی نیستند.
برای از بین بردن علائم سرماخوردگی میتوان از داروهای بدون نسخه استفاده کرد. مثلاً برای از بین بردن درد و تب از استامینوفن یا ایبوپروفن، برای کنترل عطسه، آبریزش، خارش چشم و بینی و سرفه از ضد حساسیتها (آنتیهیستامین) و برای رفع احتقان و گرفتگی بینی میتوانید از دکونژستانت استفاده کنید.
علل سرماخوردگی کودکان چه مواردی است؟
علت اصلی سرماخوردگی کودکان ویروسی به نام رینوویروس است. به طور کلی، این ویروسها از طریق قطرات بسیار ریزِ غیرقابل رؤیت که در هوا یا روی اشیا هستند، منتقل میشوند. ویروسها بر روی لایهی مخاطی محافظ بینی و گلو مینشیند و باعث شروع فعالیت دستگاه ایمنی بدن میشوند. از این لحظه، گلودرد، سردرد و مشکل تنفس از راه بینی احساس میشود.
هوای خشک (چه درون خانه و چه در بیرون) مقاومت در برابر این عفونت ویروسی را کم میکند و به سرماخوردگی میانجامد. همچنین، اشخاصی که سیگار میکشند و کسانی که اطراف فرد سیگاری زندگی میکنند، نسبت به افرادی که با یک شخص سیگاری ارتباط ندارند بیشتر سرما میخورند. برخلاف باورهای قدیمی نپوشیدن ژاکت در هوای سرد، نشستن یا خوابیدن با لباس کم و بیرون رفتن با موهای خیس باعث بروز سرماخوردگی نخواهد شد.
علائم سرماخوردگی در کودکان چیست؟
نخستین علائم سرماخوردگی کودکان در اغلب مواقع، خارش یا سوزش خفیف گلو، آبریزش بینی و عطسه است. کودکانی که سرما میخورند بسیار خسته و بیحال به نظر میرسند و گلودرد، سردرد، سرفه، تب خفیف، درد عضلانی و کاهش اشتها دارند. همچنین ممکن است که ترشحات بینی غلیظ شود و به زرد یا سبز تغییر رنگ دهد.
چگونه از سرماخوردگی کودکان پیشگیری کنیم؟
ویروسهای سرماخوردگی به قدری متنوع هستند که امکان تولید واکسن علیه همهی آنها هماکنون وجود ندارد. برای پیشگیری از سرماخوردگی باید:
– کودک را از بیمار سرماخورده دور نگه داریم.
– کودک را از دود سیگار دور نگه داریم.
– به کودک یاد دهیم که دستهایش را مرتب و به خوبی بشوید.
– موقع سرفه یا عطسه به جای استفاده از دستها، دستمال استفاده کنیم یا داخلِ آرنج خود را جلوی بینی بگیریم.
– از حوله، لیوان آبخوری، قاشق، چنگال و بشقاب مشترک با افراد سرماخورده استفاده نکنید.
– از دست زدن به دستمال استفاده شده توسط دیگران خودداری کنید.
همچنین باید گفت که درباره تأثیر مثبت ویتامین ث و روی (zinc) بر کاهش طول دورهی سرماخوردگی اطمینان کامل وجود ندارد. درباره مصرف آنها حتماً با پزشک متخصص بیماریهای کودکان مشورت کنید.
روشهای خانگی درمان فوری سرماخوردگی کودکان
در زمان سرماخوردگی کودکان والدین تلاش میکنند با هر راهکاری به درمان کودک بپردازند. بهتر است به جای استفاده از داروهای شیمیایی از روشهای درمان خانگی برای بهبود نشانههای سرماخوردگی استفاده کنید. داروهای بدون نسخه برای درمان سرماخوردگی حقیقتاً برای کودکان مناسب نیستند. در ادامه برخی روشهای درمان خانگی سرماخوردگی کودکان را بررسی میکنیم:
۱- عسل و آبلیمو برای درمان سرماخوردگی
۲ – مصرف ویتامین C برای درمان سرماخوردگی کودکان
۳ – مرطوب کردن راههای تنفسی
۴ – استفاده از دستگاه بخور سرد
۵ – استراحت کردن کودکان
۶ – ضرورت گرم نگه داشتن بدن
۷ – مصرف سوپ مرغ برای درمان سرماخوردگی کودکان
۸ – مصرف مایعات فراوان برای درمان سرماخوردگی کودکان
۹ – مصرف غرغره آب نمک برای درمان سرماخوردگی کودکان
۱۰ – استفاده از بخور آب داغ برای درمان سرماخوردگی
۱۱ – مصرف سیر برای درمان سرماخوردگی
۱۲ – مصرف زنجبیل برای درمان سرماخوردگی کودکان
دمنوشهای مفید برای کاهش علائم سرماخوردگی
تأمین مایعات بدن نقش مهمی در درمان سرما خوردگی و تسریع بهبودی دارد، مصرف انواع دمنوشهای گرم به کاهش احتقان و تسکین گلودرد کمک میکند. بر اساس تحقیقات، هیچ دمنوش یا نوشیدنیای نمیتواند بهطور قطعی موجب درمان سرماخوردگیتان بشود، اما برخی دمنوشها با خواص خود به کاهش علائم و کوتاهتر کردن دوره درمان کمک میکنند که عبارتند از:
– دمنوش گزنه
– دمنوش شیرین بیان
– چای ترش
– دمنوش نعناع فلفلی
– دمنوش لیموترش
– دمنوش زنجبیل
– چای سبز
– دمنوش بابونه
– دمنوش محتوی عسل
تغذیه مناسب در زمان سرماخوردگی
در مورد تغذیه در زمان سرماخوردگی باورهای غلطی وجود دارد که میخواهیم آنها را تصحیح کنیم:
۱. در زمان سرماخوردگی میتوانید شیر بخورید
بسیاری بر این باور هستند که خوردن شیر میتواند باعث افزایش مایع مخاطی میشود. در صورتی که خوردن شیر هیچ اثر منفی بر روی بدن فرد سرماخورده ندارد و باعث افزایش مایع مخاط نمیشود. شیر با داشتن انواع ویتامینها و مواد معدنی و حجم بالای آب در خود، میتواند برای تأمین این مواد برای بدن مفید باشد
۲. خوردن غذا در زمان سرماخوردگی منعی ندارد
گاهی میشنویم که میگویند در موقع سرما خوردن غذا کم بخورید یا غذا نخورید. این باور هم غلط است و خوردن غذا نه تنها باعث تشدید سرماخوردگی نمیشود بلکه با تقویت بدن میتواند به ما در مبارزه با ویروس سرماخوردگی کمک نماید. زیرا در زمان بیماری متابولیسم بدن افزایش یافته و نیاز بدن به غذا بیشتر میشود. پس تا جایی که بدن شما میتواند تحمل کند غذا بخورید.
۳. مصرف انگور و خربزه باعث تشدید سرماخوردگی نمیشود
بسیار میشنویم که در زمان سرماخوردگی خربزه و انگور نخورید و این موضوع را در تجربههای زندگی شخص هم گاهی مشاهده کرده ایم اما واقعیت این است که خوردن خربزه و انگور باعث تحریک گلو و تشدید موقتی علائم آلرژیک سرماخوردگی میشود اما بر روی سیستم دفاعی بدن تأثیر ندارد و علائم آلرژیکی خوردن این میوهها هم به سرعت از بین میرود بنابراین خود را از این منابع خوب تأمین ویتامینها و مایعات بدن در زمان سرماخوردگی محروم نکنید.
۴. لیموترش برای سرماخوردگی مضر نیست
بارها شنیدهاید که میوههای ترش مانند لیمو ترش برای سرماخوردگی مضر است این مورد هم مانند انگور و خربزه به دلیل تحریک و ایجاد سوزش موقتی در گلو در ذهن افراد ایجاد شده است و پایهی علمی اثبات شده ندارد. برای پیشگیری از تحریک و سوزش موقت گلو میتوانید از آب لیموترش تازه در کنار مواد غذایی دیگر استفاده کنید و به بدن خودتان در مبارزه با ویروس سرماخوردگی از طریق رساندن ویتامینهای موجود در لیمو ترش کمک کنید.
۵. میوههای کنسرو شده هم کاملاً مفید هستند
بسیاری تصور میکنند که میوههای کنسرو شده فاقد مواد مفید هستند و باید از آنها اجتناب کرد در صورتی که میوههای تازه چیده شده معمولاً با سرعت تبدیل به کنسرو میشوند و به این جهت آنزیمهای ایجاد شده در زمان فساد تدریجی میوهها هنوز در میوه تأثیر نگذاشتهاند و به این جهت این کنسروها میتوانند مواد غذایی مفید خود را حفظ کرده و برای بدن ما مفید باشند. البته باید توجه داشت در صورتی که کنسرو همراه با مواد نگهدارنده نباشد بسیار بهتر خواهد بود. پس با خوردن میوههای کنسروی از مواد معدنی و ویتامینهای آنها استفاده کنید بخصوص در بعضی فصول که آن نوع میوه به صورت تازه پیدا نشده در دسترس نیست و یا به دلیل فاصله زیاد بین محل تولید و مصرف امکان یافتن میوه تازه چیده شده وجود ندارد.
۶. نیازی به خوردن غذاهای بدون طعم و مزه نیست
در دوره بیماری سرماخوردگی به دلیل درگیر شدن مخاط بینی دهان و حلق، فرد بیمار به سختی طعم و بوی غذا را حس میکند و به همین دلیل اشتهای خود را از دست میدهد و در صورتی که غذاها به عمد بدون مزه و ادویه و یا مواد طعم دهنده پخته شوند فرد بیمار تمایلی به خوردن آنها نداشته و در نتیجه کم غذایی به سرعت ضعیف میشود و این میتواند در طولانی شدن بیماری مؤثر باشد بنابراین غذاها را با همان طعم و مزه همیشگی و گاهی کمی با طعم بیشتر درست کنید تا بیمار شما با اشتها بتواند آن غذاها را بخورد.